Αυξητική Ορμόνη

Η αυξητική ορμόνη (Growth Hormone ή GH) παίζει σημαντικό ρόλο στην μείωση του σωματικού λίπους, στην ανάπλαση των μυών και των ιστών του σώματος καθώς και στην ανάπτυξη των οστών στα παιδιά. Πρόκειται για μια αντιγηραντική ορμόνη η οποία απελευθερώνεται από την υπόφυση, έναν αδένα μεγέθους μπιζελιού που βρίσκεται στον εγκέφαλο. Η παραγωγή της GH, όσο και η διατροφική κατάσταση του οργανισμού (επάρκεια θερμίδων και πρωτεινών, επάρκεια Κ, Ζn,Mg) επηρεάζει την παραγωγή ενός μικρού πολυπεπτιδίου που παράγεται κυρίως στο ήπαρ , τον ινσουλινόμορφο αυξητικό παράγοντα 1 (insulin like growth factor-1 ή IGF-1) ή αλλιώς σωματομεδίνη C, ο οποίος φτάνει σε όλα τα κύτταρα και διεγείρει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των φυσιολογικών κυττάρων, τον μεταβολισμό της γλυκόζης και κατ’ επέκταση και την ανάπτυξη.
Μια σημαντική λειτουργία της αυξητικής ορμόνης είναι ότι διευκολύνει σημαντικά την είσοδο των αμινοξέων μέσα στα κύτταρα και προάγει τη σύνθεση των πρωτεϊνών. Λόγω αυτής της ιδιότητάς της βοηθάει στη σύνθεση του κολλαγόνου, κάνει ιδιαίτερα καλό στην καρδιά, στα νεύρα, στην αεροβική ικανότητα, στο ανοσοποιητικό σύστημα και στη σεξουαλική επιθυμία. Μια άλλη δράση της ορμόνης είναι ότι ευνοεί τη λιπόλυση και άρα συμβάλλει στο αδυνάτισμα.Τα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες, που έχουν μικρή παραγωγή αυξητικής ορμόνης έχουν την τάση να εμφανίζουν λίπος στην κοιλιά. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα υπέρβαρα άτομα έχουν χαμηλότερα επίπεδα αυξητικής ορμόνης από ότι τα άτομα που έχουν κανονικό βάρος. Από τη στιγμή που παράγεται, η αυξητική ορμόνη έχει μικρή διάρκεια ζωής, μόλις περίπου μισή ώρα, αλλά επηρεάζει κάθε κύτταρο του σώματος. Χαρίζει ζωτικότητα, δυνατούς μυς, γερά οστά και μειώνει το λίπος γύρω από τη μέση.

Υψηλότερα επίπεδα με φυσικό τρόπο!
Οι κύριοι φυσιολογικοί μηχανισμοί έκκρισης της GHείναι ο νευρολογικός ενδογενής ρυθμός, ο ύπνος, το άγχος, η άσκηση, τα θρεπτικά συστατικά και μεταβολικά σήματα.

1. Φρόντισε να κοιμάσαι.
Η αυξητική ορμόνη δεν παράγεται συνεχώς αλλά κατά ώσεις, περίπου 6-12 φορές στη διάρκεια του 24ώρου, με την μεγαλύτερη ποσότητα να εκκρίνεται στη διάρκεια του ύπνου. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ύπνος αναζωογονεί το σώμα – γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικός ο ύπνος στα παιδιά. Όταν κοιμόμαστε στο απόλυτο σκοτάδι, το σώμα παράγει μελατονίνη κι αυτό αρκεί για να απελευθερωθεί η αυξητική ορμόνη. Η μελατονίνη από την άλλη απαιτεί την παρουσία σεροτονίνης, η οποία εξασφαλίζεται μέσω της ισορροπημένης διατροφής. Αρκετοί ερευνητές πιστεύουν ότι ο λόγος που η έλλειψη ύπνου ευνοεί την παχυσαρκία είναι ότι δεν παράγεται αρκετή αυξητική ορμόνη στο σώμα. Φρόντισε λοιπόν για έναν καλό, βαθύ και απερίσπαστο από ήχους ή φώτα ύπνο.

2. Φρόντισε την ποιότητα των γευμάτων σου, ούτος ώστε να διατηρείς τα επίπεδα της ινσουλίνης σου χαμηλά, εφόσον η άνοδος της ινσουλίνης επηρεάζει την παραγωγή αυξητικής ορμόνης.

3. Φρόντισε το τελευταίο σου γεύμα να είναι τουλάχιστον 1-2 ώρες πριν τον ύπνο, ούτος ώστε να διευκολύνεις την παραγωγή αυξητικής ορμόνης κατά την διάρκεια του ύπνου.

4. Ορμόνες που επηρεάζουν την παραγωγή αυξητικής ορμόνης.

H GH εκκρίνεται από τον αδένα της υπόφυσης και βρίσκεται κάτω απο τον έλεγχο των υποθαλαμικών ορμονών GHRH και σωματοστατίνης, όπως και της γκρελίνης.

Η κορτιζόλη, η ορμόνη του στρες, μειώνει την παραγωγή της αυξητικής ορμόνης και έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνει το λίπος στην κοιλιά. Αντίθετα, η ντοπαμίνη αυξάνει την παραγωγή της GH. Επίσης, η γκρελίνη, μια ορμόνη που αποτελεί βασικό ρυθμιστή της όρεξης δίνοντας το ερέθισμα για πρόσληψη της τροφής, διεγείρει την παραγωγή της αυξητικής ορμόνης. Η γκρελίνη συντίθεται όχι μόνο στο στομάχι αλλά και στην υπόφυση, τον ίδιο αδένα που απελευθερώνει την αυξητική ορμόνη. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει άμεση επιρροή. Άρα, αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να ακούς τα σήματα της πείνας και του κορεσμού σου, και να μην τρως όταν πραγματικά δεν το χρειάζεσαι!

Έρευνες έχουν αποδείξει ότι, με την λανθασμένη χρήση της τροφής, αποσυντονίζεται η νήσος του Ράιλ του εγκεφάλου, η οποία ρυθμίζει την ομοιόσταση του οργανισμού, άρα ο άνθρωπος αρχίζει να μην αντιλαμβάνεται πότε πραγματικά πεινάει και πότε χόρτασε. Για να αρχίσει, επομένως, να λειτουργεί φυσιολογικά, ο άνθρωπος πρέπει να εκπαιδευτεί στο να αναγνωρίζει τα σημάδια της πείνας και του κορεσμού του κι αυτό μπορεί να επιτευχτεί μέσω ενός προγράμματος διατροφής που θα του παρέχει επάρκεια θρεπτικών συστατικών, με συγκεκριμένους συνδυασμούς και ορίζοντα τον κατάλληλο χρόνο λήψης της τροφής του με βάση τους μηχανισμούς και την διάρκεια της πέψης (δηλαδή περίπου ανά 3 ώρες).

5. Αμινοξέα για την παραγωγή αυξητικής ορμόνης. L-αργινίνη, ορνιθίνη και λυσίνη

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι το αμινοξύ L-αργινίνη διεγείρει την απελευθέρωση της αυξητικής ορμόνης από την υπόφυση έως και 60 λεπτά μετά τη λήψη του. Η αργινίνη υπάρχει κυρίως στο κρέας, τα ψάρια, το κοτόπουλο και το κακάο. Δύο άλλα αμινοξέα που διεγείρουν την απελευθέρωση της αυξητικής ορμόνης είναι η ορνιθίνη και η λυσίνη (η τελευταία όταν συνδυάζεται με την αργινίνη). Η ορνιθίνη υπάρχει κυρίως στο κρέας, τα ψάρια, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Σε γενικές γραμμές, οι πρωτεΐνες σταθεροποιούν τα επίπεδα της ινσουλίνης και άρα βοηθούν στην παραγωγή της αυξητικής ορμόνης. Επομένως, φρόντισε τα τρία βασικά γεύματα της ημέρας (πρωινό-μεσημεριανό-βραδινό) να είναι πλούσια σε πρωτεϊνη.

6. Άσκηση
Ένας καλός τρόπος να έχεις υψηλά επίπεδα GH, ακόμα και 300% πιο πάνω, είναι η άσκηση.

7. Απόφυγε τα χημικά
Διάφορα χημικά, μεταξύ αυτών η δισφαινόλη Α, τα φυτοφάρμακα και οι φθαλάτες, διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα. Μια μελέτη σε ζώα έδειξε ότι η δισφαινόλη Α, η οποία υπάρχει στα πλαστικά, μειώνει την απελευθέρωση της αυξητικής ορμόνης.
Μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες έχει την ικανότητα να απομακρύνει τις ελεύθερες ρίζες που μπορεί να συσσωρεύονται στο σώμα από τα διάφορα χημικά. Τα λαχανικά, τα όσπρια, αβοκάντο και εσπεριδοειδή είναι μερικές από αυτές τις τροφές.

8. Τέλος, μεγάλος λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για τα οφέλη της διαλειμματικής νηστείας στον ανθρώπινο οργανισμό. Κατά κύριο λόγο οι επιστήμονες επικεντρώνονται στην παραγωγή αυξητικής ορμόνης κατά την εφαρμογή της νηστείας και τείνουν να τονίζουν την λιπολυτική, αντικαρκινική καθώς και αντιγηραντική δράση της εν λόγω ορμόνης. Η αλήθεια είναι ότι ο ανθρώπινος οργανισμός είναι το καλύτερο «εργοστάσιο». Είναι άπειρες οι φορές που οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει την προσαρμοστικότητα του ανθρώπινου οργανισμού στις συνθήκες ζωής του, με μοναδικό σκοπό την επιβίωσή του.

Η παραγωγή αυξητικής ορμόνης κατά την διάρκεια της νηστείας θα μπορούσε να ανήκει ακριβώς σ’ αυτόν τον μηχανισμό, δηλαδή στην ικανότητα του οργανισμού να προσαρμόζεται στις συνθήκες ζωής. Σαφώς αυτός ο μηχανισμός πηγάζει από τους προγόνους μας οι οποίοι δεν είχαν στην άμεση διάθεσή τους την τροφή και αναγκαζόταν το σώμα τους να προστατευθεί από την ασιτία. Εξάλλου είναι γνωστό ότι φέρουμε τα γονίδια των προγόνων μας, επομένως και τους μηχανισμούς λειτουργίας του σώματός τους.

Παρόλα αυτά, δεν είναι λίγες οι μελέτες που έχουν δείξει ότι η εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου οφείλεται στην ικανότητα του ανθρώπου να προσλαμβάνει συμπυκνωμένη μορφή ενέργειας μέσω της μαγειρεμένης τροφής. Η συμπυκνωμένη μορφή ενέργειας είναι αυτή που έδωσε την ικανότητα στον εγκέφαλο μας να εξελιχθεί και, ως ειδικός, οφείλω να ομολογήσω πως δεν κατανοώ γιατί πρέπει να μιμηθούμε τους προγόνους μας όσον αφορά τον τρόπο λήψης της τροφής τους, εφόσον η επιστήμη έχει πλέον αποδείξει πως μπορούμε να εξασφαλίσουμε καλή υγεία επιλέγοντας ένα υγιεινό διατροφικό πλάνο, χωρίς στερήσεις και ακρότητες!

Η αποχή από την τροφή ενεργοποιεί τα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με το ένστικτο επιβίωσης του. Είναι γεγονός ότι, όταν ο άνθρωπος λειτουργεί μόνο με το ένστικτο επιβίωσης, παύει να είναι άνθρωπος, γιατί ακυρώνεται ή στην καλύτερη περίπτωση έρχεται δεύτερο το λογικό τμήμα του εγκεφάλου το οποίο μας διακρίνει από τα υπόλοιπα έμβια όντα.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος πρώτα σκέπτεται, μετά αισθάνεται, μετά πράττει. Όταν, όμως, βρεθεί σε υποτιθέμενο κίνδυνο (η ασιτία γίνεται αντιληπτή ως κίνδυνος), αλλάζει η φορά του εγκεφάλου του και τότε πρώτα πράττει, μετά αισθάνεται, μετά σκέπτεται. Ως αποτέλεσμα, ενεργοποιείται το ζωώδες κομμάτι του και περιορίζεται το λογικό του, με τις όποιες συνέπειες αυτό μπορεί να φέρει στην υγεία του ή ακόμη και στην συμπεριφορά του.

Αφού, λοιπόν, υπάρχει τρόπος να ενεργοποιήσουμε την αυξητική ορμόνη μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής, ομολογώ ότι στέκομαι ιδιαίτερα σκεπτική απέναντι σε κάθε μέθοδο που περιλαμβάνει ακρότητες.

Αυτό που χρειάζεται ο άνθρωπος είναι ισορροπία και μέτρο για την επίτευξη της σωματικής του υγείας και ευεξίας. Μέτρον άριστον!