Το γάλα δεν μου προσφέρει τίποτα. Αλήθεια ή Μύθος;

Το γάλα δεν μου προσφέρει τίποτα, αντίθετα μπορεί να με βλάψει!

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι το γάλα αποτελεί μια πλήρη τροφή πλούσια σε υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη και ασβέστιο. Παρ όλο που μπορούμε να πάρουμε ασβέστιο κι από άλλες πηγές, αυτό δεν ακυρώνει αυτόματα την διατροφική αξία των γαλακτοκομικών προϊόντων. Τί γίνεται όμως με το γάλα; Γιατί είναι τόσο παρεξηγημένο; Τα επιχειρήματα όσων διακηρύσσουν την αποφυγή γάλακτος από την ημερήσια διατροφή βασίζονται στην παρουσία ορμονών στο γάλα (αυξητική ορμόνη, ινσουλινόμορφο παράγοντα IGF-1, οιστρογόνα).

Πάμε, όμως, να τα δούμε ένα-ένα.

Η αυξητική ορμόνη που περιέχεται φυσιολογικά στο γάλα δεν έχει καμία μεταβολική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό και είναι διαφορετική από την ανθρώπινη αυξητική ορμόνη και απειροελάχιστη ( μόλις 1/ 1000γρ/ lt ). Μέρος της καταστρέφεται κατά την παστερίωση και ό,τι μένει διασπάται στο ανθρώπινο γαστρεντερικό σύστημα όπως κάθε άλλη πρωτεΐνη.

Ο ινσουλινόμορφος παράγοντας IGF-1 είναι μια πεπτιδική ορμόνη, όπως η αυξητική, αλλά οι δυο ορμόνες δεν είναι ίδιες. Το γάλα από αγελάδες που έχουν υποστεί χορήγηση αυξητικής ορμόνης έχει όντως υψηλότερα επίπεδα IGF-1 και παρόλο που έχει παρατηρηθεί συσχέτιση μεταξύ του IGF-1 στο αίμα και της ανάπτυξης ορισμένων μορφών καρκίνου, μεταγενέστερες μελέτες δεν κατάφεραν να το επιβεβαιώσουν. Μελέτες, επίσης, δείχνουν ότι η πρόσληψη IGF-1 μέσω αγελαδινού γάλακτος δεν έχει εμφανή βιολογική δραστηριότητα στους ανθρώπους παρόλο που ο IGF-1 των αγελάδων είναι πανομοιότυπος με αυτόν των ανθρώπων. Ας λάβουμε υπόψη μας, όμως, ότι η νομοθεσία της Ελλάδας απαγορεύει την χορήγηση αυξητικής ορμόνης στις αγελάδες από τους κτηνοτρόφους, οπότε ακόμα κι αν υπάρχει η παραμικρή ανησυχία από μέρους σας, προτιμήστε γάλα ελληνικής παραγωγής.

Όσον αφορά τα οιστρογόνα, είναι γεγονός ότι οι αγελάδες παράγουν γάλα και κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης τους (περίοδος όπου αυξάνεται ενδογενώς η παραγωγή οιστρογόνων τους). Επομένως, μπορεί η εξωγενής χορήγηση οιστρογόνων να είναι περιορισμένη κρατικά, αλλά αυτό αποτελεί μια λογικοφανή ανησυχία για την κατανάλωση ή όχι γάλακτος εφόσον δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την πηγή προέλευσης του (εάν δηλαδή είναι από εγκυμονούσα αγελάδα ή όχι). Στην πραγματικότητα, η πρόσληψη οιστρογόνων από το γάλα δεν έχει καμία σύγκριση με την παραγωγή που κάνει ο ίδιος ο ανθρώπινος οργανισμός και σε μελέτες φάνηκε ότι η κατανάλωση γάλακτος με υψηλή συγκέντρωση σε οιστρογόνα δεν οδήγησε σε αύξηση των επιπέδων στο αίμα του ανθρώπου, διότι καταστρέφονται κατά την διάρκεια του  μεταβολισμού τους στο ήπαρ.

Τελικά είναι ικανές αυτές οι ορμόνες να αυξήσουν την επικινδυνότητα για εμφάνιση καρκίνου στον άνθρωπο;

Σύμφωνα με τον WorldCancerResearchFund, υπάρχει όντως συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης γαλακτοκομικών και της εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, όταν η ημερήσια κατανάλωση ξεπερνάει τα 4 ποτήρια πλήρους γάλακτος, δεν είναι όμως ξεκάθαρο αν αυτό προκαλείται από τις περιεχόμενες ορμόνες του γάλακτος ή από κάτι άλλο.

Ας μην αγνοούμε ότι την ίδια στιγμή υπάρχει ισχυρή συσχέτιση της κατανάλωσης γαλακτοκομικών με μείωση του κινδύνου για καρκίνο του παχέως εντέρου.

Συμπέρασμα. Η σύνδεση ενός τροφίμου με την ανάπτυξη καρκίνου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ακόμα κι αν παρατηρηθεί κάποια συσχέτιση δεν είναι σίγουρο ότι το ένα προκαλεί το άλλο. Αυτό λοιπόν που θα συμβούλευα είναι να μην δαιμονοποιούμε συγκεκριμένα τρόφιμα, αλλά ούτε και να οδηγούμαστε στην πλήρη αποχή τους ειδικά εάν τα αγαπάμε. Λάβετε υπ όψιν σας ότι καλώς ή κακώς όλα τα τρόφιμα μπορεί να περιέχουν και βλαβερά στοιχεία, όμως όταν υπάρχει ποικιλία στο διατροφικό μας μενού, το ένα καλό στοιχείο της μιας τροφής εξουδετερώνει το κακό της άλλης.

Επομένως, συνιστώ ποικιλία, ισορροπία και μέτρον άριστον!